Israel, một đất nước nhỏ bé từ khi lập quốc nghèo nàn, luôn phải đối phó với sự thù địch của nhiều quốc gia lân cận để giữ vững bờ cõi nay trở thành quốc gia phát triển, có nền công nghệ hàng đầu thế giới. Bằng cách nào mà họ làm được điều đó?
1. Đất nước của những con người vong quốc
Nếu ai đã từng xem bộ phim Vương Quốc Thiên Đường (Kingdom of Heaven) thì đều biết rằng người La Mã đã phá hủy Jerusalem và trục xuất người Do Thái ra khỏi vùng đất của họ vào năm 70 sau công nguyên. Phần lớn người dân của vương quốc này đã phải sống lưu vong gần 2.000 năm nay tại khắp nơi trên thế giới, chỉ còn một phần nhỏ người Do Thái vẫn cố bám trụ tại vùng đất hứa của họ cho đến ngày phục quốc.
Rất nhiều người Israel ngày nay nói rằng, chính vì họ bị mất nước, không có chốn dung thân mà dân tộc của họ trở nên lì lợm hơn, chăm chỉ hơn, tư duy nhiều hơn so với các dân tộc khác. Ngay từ khi sinh ra họ đã được dạy: không bao giờ được tin những gì sẵn có xung quanh; chỉ có học vấn mới mong thoát khỏi cảnh nghèo khó nơi xứ người...
2. Quốc gia nhỏ bé giữa sa mạc
Năm 1948, nhà nước Israel chính thức được thành lập sau khi LHQ đồng ý chia tách lãnh thổ Palestine để giải quyết xung đột kéo dài giữa hai dân tộc Ả Rập và Do Thái. Những người lập quốc của Israel phải kể tới là David Ben-Gurion và Shimon Peres.
Quốc gia non trẻ được thành lập với con số 0 về tài nguyên thiên nhiên bởi chủ yếu là đất sa mạc hóa. Công nghiệp và nông nghiệp đều chưa có gì cả, mọi thứ đều phải nhập từ bên ngoài. Đặc biệt, những nước xung quanh vẫn đang nhăm nhe tấn công nhằm xóa bỏ nhà nước Do Thái này một lần nữa.
Chính điều kiện tự nhiên không thuận lợi này là cơ hội để con người thể hiện tính sáng tạo của mình. Tập đoàn Netafim do Simcha Blass sáng lập đã tạo ra công nghệ tưới nhỏ giọt cho cây trồng giúp tăng năng suất lên 50% trong khi lượng nước tướit iêu giảm 40%, điều này đã giúp biến Israel từ một nước sa mạc khô cằn trở thành nước có ngành nông nghiệp phát triển hàng đầu thế giới.
3. Sự phản bội của đồng minh
Sau khi Israel giành độc lập, Pháp đã lập liên minh với nhà nước Do Thái và nuôi dưỡng thứ được các lãnh đạo Israel tin là tình hữu nghị sâu sắc. Năm 1960, Pháp hứa viện trợ Israel 200 xe tăng AMX-13 và 72 máy bay chiến đấu Mystere trong vòng mười năm tiếp theo. Nhưng vào ngày 2 tháng 6 năm 1967, ba ngày trước khi Israel tấn công phủ đầu Ai Cập và Syria, Pháp đột ngột cắt đứt quan hệ với Israel.
Hoa Kỳ, Anh và Pháp đã cùng nhau ban hành Tuyên bố chung Ba bên nhằm hạn chế việc bán vũ khí đến Trung Đông.
Thiếu nguồn cung sẵn sàng từ bên ngoài, Israel đã bắt đầu ngành vũ khí của riêng mình. Những kỹ sư am hiểu về sản xuất vũ khí được Israel tập hợp và giao cho nhiệm vụ buôn lậu vũ khí từ bên ngoài, xây dựng nhà máy tự sản xuất súng đạn... thậm chí xe tăng, chiến đấu cơ, tên lửa...
Tham gia vào sản xuất vũ khí với những công nghệ tối tân như máy bay, tên lửa đã nâng tầm công nghệ của Israel lên một tầm cao mới trên thế giới. Những công nghệ này sau đó được mang áp dụng rộng khắp cả từ quân sự đến dân sự. Israel là một trong mười nước thóng thành công vệ tinh vào không gian.
4. Quân sự bắt buộc và hệ thống cấp bậc mờ nhạt
Kể từ ngày lập quốc, Israel vẫn luôn nằm trong tâm thế trực chiến bất cứ lúc nào bởi các thế lực xung quanh. Cũng chính vì lẽ mà Israel duy trì chế độ nghĩa vụ quân sự bắt buộc với mọi thanh niên đến tuổi 18 phải phục vụ trong quân đội từ ít nhất 2-3 năm. Các thanh niên có giấy chứng nhận phải tham gia học đại học toàn thời gian thì có thể được miễn nghĩa vụ quân sự nhưng đây sẽ là bất lợi cho những thanh niên này.
Chế độ quân sự ở Israel được xếp vào hàng tốt nhất trên thế giới bởi tại đó những binh sĩ được huấn luyện mọi kỹ năng cứng và mềm, họ không chỉ học lý thuyết mà còn phải thực tế tham gia vào chiến đấu. Và như đã nói ở trên, quân đội Israel được trang bị những công nghệ tối tân nhất vì thế mà những binh sĩ này có cơ hội được tiếp cận, sử dụng và phát triển những công nghệ đã có này.
Trong quân đội Israel, mọi binh sĩ đều có quyền chất vấn lại quyết định của cấp trên, họ sẽ hỏi chỉ huy của mình như "Tại sao ông là chỉ huy của tôi, tại sao không phải là tôi chỉ huy ông?". Cũng chính đặc trưng cấp bậc mờ nhạt này mà mỗi binh sĩ Israel là một người chỉ huy của chính mình, họ tự quyết định tình huống trên chiến trường thay vì chờ đến khi nhận được lệnh từ cấp trên.
Khi dời quân ngũ, những binh sĩ này sẽ vào đại học. Kết hợp giữa trải nghiệm từ cuộc sống quân đội với kiến thức hàn lâm ở trường đại học, khi ra trường mỗi sinh viên hầu như có đủ kỹ năng và kiến thức cần thiết để bước vào đời.
5. Coi trọng giáo dục
Đại học Technion, đại học Hebrew, đại học Tel Aviv là những trường đại học lớn nhất ở Israel và được đánh giá nằm trong bảng xếp hạng những trường hàng đầu thế giới, ngang hàng với Harvard, Princeton và Yale (Mỹ). Mỗi năm các trường đại học và các viện nghiên cứu của Israel đăng ký hàng ngàn văn bằng sáng chế mới về các lĩnh vực công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, y tế, hóa học, vật lý,... Hầu hết các tập đoàn công nghệ lớn nhất thế giới đều đến đây tìm kiếm nhân tài, mở trung tâm nghiên cứu và phát triển, mở chi nhánh, nhà máy...
Israel cũng là nước có tỷ lệ thư viện công cộng trên đầu người cao nhất thế giới (khoảng 8 triệu người nhưng có trên 1000 thư viện).
6. Kiến trúc sư trưởng
Yếu tố được coi là quan trọng nhất trong việc hình thành và phát triển một Israel như ngày hôm nay phải kể đến vai trò "Kiến trúc sư trưởng" của hai ông David Ben-Gurion và Shimon Peres, những người lập quốc và có những quyết định táo bạo. Thời gian đầu thành lập nhà nước với rất nhiều thiếu thốn và khó khăn, hai ông đã khuyến khích những người giỏi nhất xây dựng ý tưởng và cho triển khai ý tưởng vào thực tế. Từ đó mà những nhà máy sản xuất súng đạn, xe tăng, máy bay, tên lửa,... đã có mặt tại Israel. Những chương trình tài trợ vốn của chính phủ cho các quỹ đầu tư mạo hiểm để đầu tư vào các công ty khởi nghiệp cũng từ các ông mà ra. Sau đó lan rộng sang cộng đồng những doanh nhân Do Thái ở hải ngoại chuyển hướng đầu tư về quê hương. Ngày nay, Israel là quốc gia thu hút vốn đầu tư mạo hiểm vào các công ty khởi nghiệp nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới.
Có thể nói rằng những yếu tố trên đã góp phần tạo ra tính cách của dân tộc Do Thái. Chính vì vong quốc mà họ phải phiêu bạt đến rất nhiều nơi trên thế giới, họ lĩnh hội nhiều nền văn hóa khác nhau và những kiến thức rộng mở của nhân loại làm vốn sống. Bạn sẽ bất ngờ khi biết rằng ở Israel bạn có thể thưởng thức mọi loại đặc sản từ Pháp, Ý, Nga, Tây Ban Nha, Argentina... do chính những người Israel chế biến. Đất nước nhỏ bé, giữa sa mạc khô cằn và bị cô lập bởi những nước láng giềng đã bắt buộc người Israel phải tự tìm tòi những phương cách để "tự cung tự cấp" từ nông nghiệp đến sản xuất vũ khí hiện đại. Vì thế mà những Netafirm ra đời với công nghệ tưới nước nhỏ giọt, xe tăng Merkava, chiến đấu cơ Lavi,... Quân sự đã ứng dụng rất nhiều công nghệ tân tiến và trở thành nền tảng cho sự phát triển nền công nghệ quốc gia bởi vì đa số những người Israel rời quân ngũ đều nắm vững kiến thức công nghệ cao cấp nhất thời bấy giờ, đủ để sẵn sàng lập lên một doanh nghiệp trong vòng 24 giờ.
Israel mở cửa cho mọi người Do Thái lưu lạc trở về và họ có giấy cư trú ngay ngày hôm sau khi họ đặt chân đến Israel. Rất nhiều người Do Thái trở về là những nhà khoa học, kỹ sư công nghệ, bác sĩ... Họ đã được chính phủ Israel sắp xếp với công việc phù hợp chuyên môn hay nói cách khác là Israel đã khai thác triệt để nguồn tài nguyên vô giá từ những người con lưu lạc của chính mình vào phát triển kinh tế.
Và còn nhiều yếu tố khác nữa góp phần làm nên sự thần kỳ của dân tộc này có tại cuốn Quốc Gia Khởi Nghiệp mà bạn nên đọc.
Post a Comment