Tuesday, February 04, 2014

Nhận xét cuốn Thịnh vượng tài chính tuổi 30

Nhân dịp kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán 2014 vừa qua tôi đã tranh thủ thời gian để đọc hết bộ 2 cuốn Thịnh Vượng Tài Chính Tuổi 30 của tác giả Go Deuk Seong - nhà hoạch định tài chính nổi danh của ngân hàng SC First Hàn Quốc. Đây là một cuốn sách thú vị nếu không muốn nói rằng nó thực sự có ích cho bất kỳ ai đang phải đau đầu về các vấn đề tài chính cá nhân: nợ vay mua nhà, nợ vay mua xe hơi, nợ thẻ tín dụng...

Dưới đây là một số những đúc kết chính mà tác giả gửi đến người đọc thông qua 2 tập sách này:

Thịnh vượng tài chính tuổi 30

1. Thay đổi quan niệm về tiền bạc

Trước hết, mọi người thường nghĩ rằng tiền họ làm ra họ có quyền tận hưởng nó, chi tiêu vào mọi thú vui mua sắm, đi du lịch... mà không biết lo xa cho tương lai. Bởi đa số đều nghĩ rằng họ mới chỉ ở độ tuổi 20, 30 hay 40, tức còn rất lâu nữa họ mới về hưu. Tuy vậy, chúng ta cần phải thay đổi quan điểm này ngay càng sớm càng tốt bởi những cuộc đời có thể xảy ra các yếu tố bất ngờ sau đây:

- Mất việc làm: khủng hoảng kinh tế hay công ty kinh doanh không đạt kết quả mong đợi sẽ dẫn tới việc tái cơ cấu, cắt giảm nhân sự. Đột nhiên, một lý do như vậy xảy đến sẽ khiến ta mất công ăn việc làm, mất đi nguồn thu nhập vẫn nuôi sống ta và gia đình.

- Bệnh tật, tai nạn: ta khỏe mạnh, hoạt bát nhưng bỗng một ngày nào đó kết quả xét nghiệm cho thấy ta đang mắc một căn bệnh quái ác cần phải điều trị dài ngày. Không thể đi làm kiếm tiền mà còn phải tra tiền viện phí, thuốc men rất tốn kém.

Chỉ đơn giản 2 ví dụ trên đây thôi cũng sẽ làm chúng ta trắng tay khi bước vào giai đoạn tuổi già. Ở tuổi này chúng ta không còn nhiều cơ hội làm việc kiếm tiền, nên khi đó mà không có một khoản tiết kiệm đủ lớn thì ta sẽ có 1/3 cuộc đời còn lại sống trong nghèo khó, mang gánh nặng cho con cái.

2. Không biến thành nô lệ của đồng tiền

Hãy thử rà soát lại xem bạn đang có bao nhiêu món nợ. Nợ vay mua nhà trả góp là bao nhiêu? Nợ vay trả góp mua ô tô là bao nhiêu? Nợ thẻ tín dụng là bao nhiêu?

Chúng ta có thói quen là thích ở nhà to, thích đi xe đẹp, thích mua sắm các sản phẩm đắt tiền để được người khác ngước nhìn. Nhưng nếu cứ cuối tháng nhận lương mà không còn dư được bao nhiêu thì chắc chắn là việc chi tiêu của chúng ta đang có vấn đề. Đầu óc có thể thảnh thơi không khi mà lúc nào cũng phải lo nghĩ đến việc trả nợ?

3. Mục tiêu hàng đầu là phải trả hết nợ

Các khoản vay trả góp trả dần hàng tháng, mỗi tháng một phần tưởng là ít, hay những khoản mua sắm thẻ tín dụng tưởng là nhỏ, nhưng nếu cộng hết lại thì hàng tháng tổng số tiền trả nợ là rất lớn, chiếm phần lớn thu nhập làm ra. Cộng thêm với chi phí lãi vay nữa thì coi như ta đang sống bằng vỏ bọc bên ngoài mang tên ta nhưng phần ruột bên trong vẫn thuộc về chủ nợ (ngân hàng).

Chiến lược đặt ra là cần đổi ngay nhà nhỏ hơn phù hợp với khả năng tài chính (bán đi căn nhà to được mua bằng trả góp để trả nợ ngân hàng, mua căn nhà nhỏ phù hợp với số tiền mình có hoặc đi thuê), xe hơi đắt tiền thường tốn nhiều xăng và tiền sửa chữa so với những xe hơi hạng bình dân hơn hoặc có thể sử dụng phương tiện công cộng để tiết kiệm. Quyết tâm không sử dụng thẻ tín dụng, chỉ mua những thứ cần thiết bằng tiền mặt. Làm theo chiến lược này chúng ta sẽ tiến tới thanh toán hết các khoản nợ, nhẹ đầu và có thể dư ra tiết kiệm cho mai sau.

4. Đưa ra dự toán để kiểm soát nghiêm ngặt chi tiêu

Cần thiết phải lập bảng dự toán chi tiêu cho gia đình trong tháng để cân đối giữa số tiền thu vào (thu nhập của vợ chồng) và tiền chi ra hàng tháng. Sau khi đã lập dự toán thì cứ thế mà làm, các khoản chi tiêu nào phát sinh mà thực sự cần thiết mới chi ra, ngược lại thì không để đảm bảo dự toán đúng với mong muốn ban đầu.

5. Sử dụng nguyên tắc 70:30

Nguyên tắc này có ý nghĩa là: chúng ta dành 70% thu nhập để trả nợ, còn 30% để tiết kiệm, đầu tư. Nếu như có bao nhiêu tiền cũng đem trả hết nợ thì cuối mỗi tháng nhìn lại chúng ta chẳng còn gì cả. Thay vì vậy ta dành 30% tiết kiệm để phòng cho những công việc đột xuất xảy ra cần có tiền mặt, hoặc đem gửi tiết kiệm lãi kép hoặc đầu tư vào một sản phẩm an toàn để tăng thêm thu nhập.

6. Điều chỉnh cơ cấu tài sản của gia đình, đảm bảo cho thu nhập tăng lên

Đối với những người làm công ăn lương thì việc tăng thu nhập chỉ có thể bằng cách: làm thêm ngoài giờ hoặc đầu tư.

Sau khi đã quản lý được số nợ và dự toán chi tiêu hàng tháng rồi, chúng ta có một khoản để sử dụng cho việc tăng thu nhập cho gia đình. Khoản tiền đó có thể là mở thêm nhà hàng bán vào buổi tối hoặc đem đầu tư chứng khoán, đầu tư các quỹ... Tuy nhiên việc này cần phải tuân thủ nguyên tắc tiếp theo.

7. Quản lý tài chính cần có sự dẫn dắt theo mục tiêu

Rất nhiều người vì ham giàu nhanh mà nóng vội bỏ tiền vào thị trường chứng khoán hoặc bất động sản như một canh bạc. Thông thường thì những trường họp này phần thua nhiều hơn phần thắng. Do vậy, việc đầu tư phải có mục tiêu rõ ràng và tốt nhất là nên được sự tư vấn của các chuyên gia.

8. Nắm bắt những thay đổi của tài sản đầu tư

Cần phải xác định trước hết tài sản đầu tư ở đây là những tài sản có khả năng sinh ra lợi nhuận. Những khoản vay thì sẽ không được liệt kê vào sản phẩm đầu tư (ví dụ như nhà trả góp, ô tô trả góp...). Nhiều người sẽ cho rằng mua nhà trả góp giá nhà tăng lên sẽ sinh lợi, tuy nhiên giá trị căn nhà đa số là khoản đi vay chưa trả do đó thực chất căn nhà vẫn đang là sở hữu của ngân hàng, chỉ mang tên của ta mà thôi.

Theo dõi thường xuyên 6 tháng một lần danh sách tài sản đầu tư của mình bao gồm cả nhưng khoản đầu tư gửi tiết kiệm, đầu tư chứng khoán, đầu tư ủy thác... Nếu có dấu hiệu giảm giá trị hay tăng trưởng chậm thì cần phải có phương án khác. Ví dụ: Lãi suất tiết kiệm ngân hàng đang có xu hướng giảm đều do đó khoản tiền gửi tiết kiệm sẽ có khả năng sinh lời thấp hơn sau khi trừ đi lạm phát. Trong khi đó, một số kênh đầu tư khác cho tỷ lệ sinh lời cao hơn.

9. Đầu tư có tầm nhìn xa

Thông thường ai cũng muốn giàu có thật nhanh nên chỉ nhìn vào đầu tư trong vòng 1-2 năm để tính toán lợi nhuận. Theo cách nhìn này thì chỉ có trúng xổ số thì mới mong đổi đời được. Thực ra, cùng một khoản tiền đó nhưng nếu đầu tư giá trị với thời gian 10, 20 hay 30 năm thì lợi nhuận có thể gấp hàng chục, thậm chí hàng trăm lần.

Lời khuyên là nên hỏi ý kiến chuyên gia trước khi quyết định đầu tư, hoặc ủy thác cho các quỹ đầu tư uy tín.

10. Không nên quá lạc quan về tương lai

Quay trở lại vấn đề ban đầu là việc hưởng thụ của chúng ta. Nếu đang có công việc trong mơ, thu nhập cao và ổn định, sức khỏe tốt thì chẳng ai mảy may lo xa cho tương lai làm gì. Chắc chắn khi đó bức tranh phía trước là cả một màu hồng rực rỡ. Tuy nhiên, cuộc đời đầy những biến cố bất ngờ không ai lường trước được. Tốt nhất là nên chuẩn bị ngay từ hôm nay thì dù biến cố có xảy ra cũng không làm cho cuộc sống chúng ta trở thành địa ngục.

11. Sản phẩm đầu tư an toàn không đồng nghĩa với một tương lai được đảm bảo

Đây là vấn đề với việc gửi tiết kiệm ngân hàng. Gửi tiết kiệm ngân hàng thì ít rủi ro nhưng lãi suất ngân hàng thì sẽ ngày càng giảm (kinh tế càng phát triển thì lãi suất ngân hàng càng giảm vì nhu cầu vốn ít đi), kể cả bài toán lãi kép (vốn + lời sinh ra vốn mới + lời mới). Nếu tính yếu tố lạm phát nữa thì khả năng sinh lời của tiền gửi tiết kiệm chẳng được bao nhiêu. Các chuyên gia tài chính đã đúc kết và khuyên rằng chúng ta nên dùng tiền để đầu tư vào các kênh khác có tỷ lệ sinh lời cao hơn như chứng khoán (ở những nước phát triển thì không ai khuyên đầu tư vào bất động sản cả vì giá nhà đất ổn định hoặc giảm do biến động dân số không nhiều).

12. Phải vứt bỏ sự mê muội trong đầu tư bất động sản và giáo dục con cái

Ai cũng mong muốn đầu tư cho con cái bằng bạn bằng bè, ngoài học chính quy còn học phụ đạo, học ngoại khóa... Quan niệm này thường rất nặng nề ở các nước Á Đông. Thậm chí ba mẹ sẵn sàng ăn đói nhịn khát chỉ để đầu tư cho con cái học hành. Biết đâu sau này con cái thành đạt nó sẽ lo lại cho ba mẹ.

Có một cách nhìn khác cần lưu tâm ở đây là thế hệ nào cũng vậy. Từ khi còn nhỏ thì sống nhờ ba mẹ đến khi được dựng vợ gả chồng, sau đó là ra ở riêng xây dựng gia đình, thành đạt thì quay trở lại phụng dưỡng ba mẹ. Tuy nhiên, cuộc sống càng lúc càng khó khăn, việc lo cho gia đình đã khó thì rất khó để phụng dưỡng được ba mẹ. Điển hình là ngày càng nhiều các ông bố bà mẹ về già phải sống leo đơn vì con cái không lo được. Do vậy, giải phải ở đây là ngay từ khi con cái còn đang đi học, có nên chăng vừa lo cho con cái học hành ở mức phù hợp và dành ra một khoản để dành cho khi về già khôn phải phụ thuộc vào con cái nữa.

13. Chuẩn bị tốt 3 tài sản lớn (tài sản đảm bảo, tài sản dưỡng già, tài sản đầu tư)

Có thể tóm tắt 3 tài sản này như sau:

- Tài sản đảm bảo: đó là những khoản bảo hiểm y tế, bảo hiểm nhân thọ để đề phòng những bệnh tật, tai nạn không mong muốn xảy ra.

- Tài sản dưỡng già: đó là khoản tiền dành dụm từ khi còn trẻ đủ để sống tuổi già ở mức tối thiểu, không phải phụ thuộc vào con cái hay trợ cấp chính phủ (nguồn trợ cấp này không chắn chắn nhận được vì ngày nào phương tiện truyền thông chả đưa tin rằng quỹ này quỹ kia bị thâm hụt, vỡ...).

- Tài sản đầu tư: đó là nhà để ta sinh sống, tiền để chuẩn bị đám cưới cho con cái,...

Tóm lại, việc lập dự toán và quản lý tài chính dành cho cá nhân, gia đình là rất quan trọng. Tương lai của chúng ta phụ thuộc vào những gì chúng ta làm hôm nay, kể cả việc chuẩn bị tiền cho 1/3 cuộc đời tuổi già mà ai cũng nghĩ còn rất xa xôi.

Monday, February 03, 2014

Startup Nation - Quốc Gia Khởi Nghiệp

Israel, một đất nước nhỏ bé từ khi lập quốc nghèo nàn, luôn phải đối phó với sự thù địch của nhiều quốc gia lân cận để giữ vững bờ cõi nay trở thành quốc gia phát triển, có nền công nghệ hàng đầu thế giới. Bằng cách nào mà họ làm được điều đó?

Startup Nation - Quốc Gia Khởi Nghiệp

1. Đất nước của những con người vong quốc

Nếu ai đã từng xem bộ phim Vương Quốc Thiên Đường (Kingdom of Heaven) thì đều biết rằng người La Mã đã phá hủy Jerusalem và trục xuất người Do Thái ra khỏi vùng đất của họ vào năm 70 sau công nguyên. Phần lớn người dân của vương quốc này đã phải sống lưu vong gần 2.000 năm nay tại khắp nơi trên thế giới, chỉ còn một phần nhỏ người Do Thái vẫn cố bám trụ tại vùng đất hứa của họ cho đến ngày phục quốc.

Rất nhiều người Israel ngày nay nói rằng, chính vì họ bị mất nước, không có chốn dung thân mà dân tộc của họ trở nên lì lợm hơn, chăm chỉ hơn, tư duy nhiều hơn so với các dân tộc khác. Ngay từ khi sinh ra họ đã được dạy: không bao giờ được tin những gì sẵn có xung quanh; chỉ có học vấn mới mong thoát khỏi cảnh nghèo khó nơi xứ người...

2. Quốc gia nhỏ bé giữa sa mạc

Năm 1948, nhà nước Israel chính thức được thành lập sau khi LHQ đồng ý chia tách lãnh thổ Palestine để giải quyết xung đột kéo dài giữa hai dân tộc Ả Rập và Do Thái. Những người lập quốc của Israel phải kể tới là David Ben-Gurion và Shimon Peres.

Quốc gia non trẻ được thành lập với con số 0 về tài nguyên thiên nhiên bởi chủ yếu là đất sa mạc hóa. Công nghiệp và nông nghiệp đều chưa có gì cả, mọi thứ đều phải nhập từ bên ngoài. Đặc biệt, những nước xung quanh vẫn đang nhăm nhe tấn công nhằm xóa bỏ nhà nước Do Thái này một lần nữa.

Chính điều kiện tự nhiên không thuận lợi này là cơ hội để con người thể hiện tính sáng tạo của mình. Tập đoàn Netafim do Simcha Blass sáng lập đã tạo ra công nghệ tưới nhỏ giọt cho cây trồng giúp tăng năng suất lên 50% trong khi lượng nước tướit iêu giảm 40%, điều này đã giúp biến Israel từ một nước sa mạc khô cằn trở thành nước có ngành nông nghiệp phát triển hàng đầu thế giới.

3. Sự phản bội của đồng minh

Sau khi Israel giành độc lập, Pháp đã lập liên minh với nhà nước Do Thái và nuôi dưỡng thứ được các lãnh đạo Israel tin là tình hữu nghị sâu sắc. Năm 1960, Pháp hứa viện trợ Israel 200 xe tăng AMX-13 và 72 máy bay chiến đấu Mystere trong vòng mười năm tiếp theo. Nhưng vào ngày 2 tháng 6 năm 1967, ba ngày trước khi Israel tấn công phủ đầu Ai Cập và Syria, Pháp đột ngột cắt đứt quan hệ với Israel.

Hoa Kỳ, Anh và Pháp đã cùng nhau ban hành Tuyên bố chung Ba bên nhằm hạn chế việc bán vũ khí đến Trung Đông.

Thiếu nguồn cung sẵn sàng từ bên ngoài, Israel đã bắt đầu ngành vũ khí của riêng mình. Những kỹ sư am hiểu về sản xuất vũ khí được Israel tập hợp và giao cho nhiệm vụ buôn lậu vũ khí từ bên ngoài, xây dựng nhà máy tự sản xuất súng đạn... thậm chí xe tăng, chiến đấu cơ, tên lửa...

Tham gia vào sản xuất vũ khí với những công nghệ tối tân như máy bay, tên lửa đã nâng tầm công nghệ của Israel lên một tầm cao mới trên thế giới. Những công nghệ này sau đó được mang áp dụng rộng khắp cả từ quân sự đến dân sự. Israel là một trong mười nước thóng thành công vệ tinh vào không gian.

4. Quân sự bắt buộc và hệ thống cấp bậc mờ nhạt

Kể từ ngày lập quốc, Israel vẫn luôn nằm trong tâm thế trực chiến bất cứ lúc nào bởi các thế lực xung quanh. Cũng chính vì lẽ mà Israel duy trì chế độ nghĩa vụ quân sự bắt buộc với mọi thanh niên đến tuổi 18 phải phục vụ trong quân đội từ ít nhất 2-3 năm. Các thanh niên có giấy chứng nhận phải tham gia học đại học toàn thời gian thì có thể được miễn nghĩa vụ quân sự nhưng đây sẽ là bất lợi cho những thanh niên này.

Chế độ quân sự ở Israel được xếp vào hàng tốt nhất trên thế giới bởi tại đó những binh sĩ được huấn luyện mọi kỹ năng cứng và mềm, họ không chỉ học lý thuyết mà còn phải thực tế tham gia vào chiến đấu. Và như đã nói ở trên, quân đội Israel được trang bị những công nghệ tối tân nhất vì thế mà những binh sĩ này có cơ hội được tiếp cận, sử dụng và phát triển những công nghệ đã có này.

Trong quân đội Israel, mọi binh sĩ đều có quyền chất vấn lại quyết định của cấp trên, họ sẽ hỏi chỉ huy của mình như "Tại sao ông là chỉ huy của tôi, tại sao không phải là tôi chỉ huy ông?". Cũng chính đặc trưng cấp bậc mờ nhạt này mà mỗi binh sĩ Israel là một người chỉ huy của chính mình, họ tự quyết định tình huống trên chiến trường thay vì chờ đến khi nhận được lệnh từ cấp trên.

Khi dời quân ngũ, những binh sĩ này sẽ vào đại học. Kết hợp giữa trải nghiệm từ cuộc sống quân đội với kiến thức hàn lâm ở trường đại học, khi ra trường mỗi sinh viên hầu như có đủ kỹ năng và kiến thức cần thiết để bước vào đời.

5. Coi trọng giáo dục

Đại học Technion, đại học Hebrew, đại học Tel Aviv là những trường đại học lớn nhất ở Israel và được đánh giá nằm trong bảng xếp hạng những trường hàng đầu thế giới, ngang hàng với Harvard, Princeton và Yale (Mỹ). Mỗi năm các trường đại học và các viện nghiên cứu của Israel đăng ký hàng ngàn văn bằng sáng chế mới về các lĩnh vực công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, y tế, hóa học, vật lý,... Hầu hết các tập đoàn công nghệ lớn nhất thế giới đều đến đây tìm kiếm nhân tài, mở trung tâm nghiên cứu và phát triển, mở chi nhánh, nhà máy...

Israel cũng là nước có tỷ lệ thư viện công cộng trên đầu người cao nhất thế giới (khoảng 8 triệu người nhưng có trên 1000 thư viện).

6. Kiến trúc sư trưởng

Yếu tố được coi là quan trọng nhất trong việc hình thành và phát triển một Israel như ngày hôm nay phải kể đến vai trò "Kiến trúc sư trưởng" của hai ông David Ben-Gurion và Shimon Peres, những người lập quốc và có những quyết định táo bạo. Thời gian đầu thành lập nhà nước với rất nhiều thiếu thốn và khó khăn, hai ông đã khuyến khích những người giỏi nhất xây dựng ý tưởng và cho triển khai ý tưởng vào thực tế. Từ đó mà những nhà máy sản xuất súng đạn, xe tăng, máy bay, tên lửa,... đã có mặt tại Israel. Những chương trình tài trợ vốn của chính phủ cho các quỹ đầu tư mạo hiểm để đầu tư vào các công ty khởi nghiệp cũng từ các ông mà ra. Sau đó lan rộng sang cộng đồng những doanh nhân Do Thái ở hải ngoại chuyển hướng đầu tư về quê hương. Ngày nay, Israel là quốc gia thu hút vốn đầu tư mạo hiểm vào các công ty khởi nghiệp nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới.

Có thể nói rằng những yếu tố trên đã góp phần tạo ra tính cách của dân tộc Do Thái. Chính vì vong quốc mà họ phải phiêu bạt đến rất nhiều nơi trên thế giới, họ lĩnh hội nhiều nền văn hóa khác nhau và những kiến thức rộng mở của nhân loại làm vốn sống. Bạn sẽ bất ngờ khi biết rằng ở Israel bạn có thể thưởng thức mọi loại đặc sản từ Pháp, Ý, Nga, Tây Ban Nha, Argentina... do chính những người Israel chế biến. Đất nước nhỏ bé, giữa sa mạc khô cằn và bị cô lập bởi những nước láng giềng đã bắt buộc người Israel phải tự tìm tòi những phương cách để "tự cung tự cấp" từ nông nghiệp đến sản xuất vũ khí hiện đại. Vì thế mà những Netafirm ra đời với công nghệ tưới nước nhỏ giọt, xe tăng Merkava, chiến đấu cơ Lavi,... Quân sự đã ứng dụng rất nhiều công nghệ tân tiến và trở thành nền tảng cho sự phát triển nền công nghệ quốc gia bởi vì đa số những người Israel rời quân ngũ đều nắm vững kiến thức công nghệ cao cấp nhất thời bấy giờ, đủ để sẵn sàng lập lên một doanh nghiệp trong vòng 24 giờ.

Israel mở cửa cho mọi người Do Thái lưu lạc trở về và họ có giấy cư trú ngay ngày hôm sau khi họ đặt chân đến Israel. Rất nhiều người Do Thái trở về là những nhà khoa học, kỹ sư công nghệ, bác sĩ... Họ đã được chính phủ Israel sắp xếp với công việc phù hợp chuyên môn hay nói cách khác là Israel đã khai thác triệt để nguồn tài nguyên vô giá từ những người con lưu lạc của chính mình vào phát triển kinh tế.

Và còn nhiều yếu tố khác nữa góp phần làm nên sự thần kỳ của dân tộc này có tại cuốn Quốc Gia Khởi Nghiệp mà bạn nên đọc.